fake fertilizer : सध्या सगळीकडे शेतकऱ्यांची पेरणीसाठी लगबग सुरु झाली आहे. यासोबतच शेतकरी बियाणे, खते व इतर खते बाजारातून खरेदी करत आहेत. अशा परिस्थितीत या हंगामातील शेतकऱ्यांची गरज लक्षात घेऊन कृत्रिम खत बनवण्यास सुरुवात झाल्याची बातमी समोर येत आहे. अनेक ठिकाणी बनावट खते मिळत असल्याच्या बातम्या समोर येत आहेत.
माहितीनुसार, कृषी विभागाने बनावट खतांच्या कारखान्यावर छापा टाकून सुमारे 8 लाख रुपये किमतीच्या 567 पोती बनावट खतांचा साठा जप्त केला आहे. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी बनावट खतांची विक्री करणाऱ्यांपासून सावध राहण्याची खूप गरज आहे.
बनावट खत कसे ओळखावे? (fertilizer)
बनावट खते ओळखणे कठीण होत आहे. आजकाल खत अशा प्रकारे तयार केले जात आहे की ते पाहून कोणते खोटे आणि खरे कोणते हे ओळखता येणार नाही. अशा परिस्थितीत आज आम्ही तुम्हाला नकली आणि खरे खत ओळखण्याचा एक सोपा मार्ग सांगत आहोत. जे तुम्ही काही मिनिटांत खरे आणि बनावट खत ओळखू शकता. आज आम्ही तुम्हाला पिकांसाठी महत्‍त्‍वाच्‍या डीएपी, युरिया आणि पोटॅश खतांची चाचणी करण्‍यासाठी सांगत आहोत, तर चला जाणून घेऊया.
बनावट DAP खत कसे ओळखावे?
- यासाठी सर्वप्रथम हातात डीएपीचे काही दाणे घ्या.
- आता त्यात तंबाखू प्रमाणे चुना टाका आणि थोडा वेळ मॅश करा.
- त्यानंतर त्यातुन उग्र वास येत किंवा त्याचा वास घेणे फार कठीण जाते, तर हे डीएपी खत खरे आहे, असे समजावे.
- यासोबतच खरे डीएपी खत टणक, दाणेदार आणि तपकिरी व काळ्या रंगाचे असते. नखांनी तोडण्याचा प्रयत्न केला तर तो सहजासहजी तुटणार नाही.
- दुसरीकडे, जर डीएपी बनावट असेल, तर त्याचे दाणे फोडले जातील. तसे असेल तर हे डीएपी पूर्णपणे बनावट आहे असे समजावे.
खते, बियाणे, खते खरेदी करताना ‘या’ गोष्टी लक्षात ठेवा
शेतकऱ्यांनी परवानाधारक दुकानातूनच खते, बियाणे किंवा कीटकनाशके खरेदी करावीत. शेतकरी त्यांच्या गटातील कृषी पर्यवेक्षकांकडून याबाबत माहिती घेऊ शकतात. खते, बियाणे किंवा कीटकनाशके खरेदी करताना लक्षात ठेवा की त्याच्या पिशव्याचे पॅकिंग सीलबंद असावे. यासोबतच पिशवीवर त्याची मुदत संपल्याची तारीखही असावी.
शेतकऱ्यांनी ज्या दुकानातून खते, बियाणे किंवा कीटकनाशके खरेदी केली आहेत, त्या दुकानाचे पक्के बिल घेणे आवश्यक आहे. या बिलावर दुकानाचा परवाना क्रमांक, पूर्ण नाव, पत्ता आणि विक्रेत्याची पूर्ण स्वाक्षरी असावी. यासोबतच उत्पादनाचे नाव, लॉट नंबर, बॅच नंबर आणि तारीख हेही बिलामध्ये तपासावे.