हॅलो कृषी ऑनलाईन : आल्याचा उपयोग मसाला, ताजी भाजी आणि औषध म्हणून प्राचीन काळापासून केला जातो. आता आल्याचा वापर शोभिवंत वनस्पती म्हणूनही केला जात आहे. भारतात आल्याचे लागवडीखालील क्षेत्र १३६ हजार हेक्टर आहे. आल्यापासून सुंठ देखील तयार करून विकली जाते त्यालाही चांगली किंमत बाजारात मिळते.
एक हेक्टरी 15 ते 20 टन आल्याचे उत्पादन
आल्याची लागवड उष्ण व दमट ठिकाणी केली जाते. अद्रकाच्या कंद निर्मितीसाठी पेरणीच्या वेळी मध्यम पावसाची आवश्यकता असते. यानंतर झाडांच्या वाढीसाठी आणखी थोडा पाऊस आवश्यक आहे. आणि खोदण्यापूर्वी एक महिना कोरडे हवामान आवश्यक आहे. 1500-1800 मिमी वार्षिक पर्जन्यमान असलेल्या भागात चांगले उत्पादन घेऊन त्याची लागवड करता येते. परंतु योग्य निचरा न झालेल्या ठिकाणी शेतीचे मोठे नुकसान होते. उन्हाळ्यात सरासरी २५ अंश सेंटीग्रेड, ३५ अंश सेंटीग्रेड तापमान असलेल्या ठिकाणी फळबागांमध्ये आंतरपीक म्हणून लागवड करता येते. विशेष म्हणजे अद्रकाची लागवड अल्प जमीन असलेले शेतकरी सहज करू शकतात. त्याचे पीक तयार होण्यासाठी 7 ते 8 महिने लागतात. प्रति हेक्टर 15 ते 20 टन आले मिळू शकतात. अशा परिस्थितीत सर्व खर्च वजा जाता आल्याच्या लागवडीतून शेतकऱ्यांना हेक्टरी सुमारे दोन लाख रुपयांचा नफा मिळतो.
नांगरणी मार्च व एप्रिल महिन्यात
आल्याची लागवड करण्यापूर्वी शेतकऱ्यांना शेताची पूर्ण तयारी करावी लागते. मार्च आणि एप्रिल महिन्यात शेतीची चांगली नांगरणी करावी लागते. यानंतर माती काही दिवस उन्हात सुकविण्यासाठी सोडली जाते. त्यानंतर मे महिन्यात डिस्क हॅरो किंवा रोटाव्हेटरने शेताची नांगरणी केली जाते. त्यामुळे माती भुसभुशीत होते. त्यानंतर, आले कंद शेत पूर्णपणे तयार करण्यासाठी पेरले जातात.
आल्याच्या जाती
१) वरदा :
कालावधी : २०० दिवस., तंतूचे प्रमाण ३.२९ ते ४.५० टक्के.
सरासरी ९ ते १० फुटवे, रोग व किडीस सहनशील.
सुंठेचे प्रमाण २०.०७ टक्के, उत्पादन : प्रतिहेक्‍टरी २२.३ टन.
२)महिमा :
कालावधी : २०० दिवस, तंतूचे प्रमाण : ३.२६ टक्के
सरासरी १२ ते १३ फुटवे, सूत्रकृमीस प्रतिकारक
सुंठेचे प्रमाण :१९ टक्के, उत्पादन : प्रतिहेक्‍टरी २३.२ टन
३)रीजाथा :
कालावधी : २०० दिवस , तंतूचे प्रमाण : ४ टक्के
सुगंधी द्रव्याचे प्रमाण : २.३६ टक्के, सरासरी ८ ते ९ फुटवे
सुंठेचे प्रमाण : १८.७ टक्के,सरासरी उत्पादन :प्रतिहेक्‍टरी २२.४ टन
४) माहीम :
महाराष्ट्रामध्ये प्रचलित जात, कालावधी : २१० दिवस
मध्यम उंचीची सरळ वाढणारी जात, ६ ते १२ फुटवे
सुंठेचे प्रमाण : १८.७ टक्के, उत्पादन : प्रतिहेक्‍टरी २० टन